Samen kan leven meer betekenen

DISC: Leer jezelf en de ander beter begrijpen

18/03/2011 10:00

Soms is het moeilijk om je partner te begrijpen. Waarom is hij toch altijd zo precies? Waarom flapt zij alles er meteen uit? De Evangelische Omroep ontwikkelde samen met Paul Donders (Persolog) een persoonlijkheidsprofiel voor gehuwden. Zodat je kunt leren omgaan met het unieke anders-zijn van die ander.

Door Jan-Willem Bosman

Als je gaat trouwen, begint er een nieuwe fase van je leven. Je kiest ervoor om samen een eenheid te vormen en dat wil je graag uitstralen. Maar ondertussen ben en blijf je toch heel verschillend. De één lucht meteen zijn hart als iets hem dwarszit. De ander kropt zijn moeite op tot hij explodeert. Een creatieve vrouw is heerlijk als je een vakantiebestemming wilt kiezen, maar ingewikkeld als jij van een thuis met veel orde houdt… Jij komt na een dag hard werken geïnspireerd thuis, met allerlei ideeën voor de toekomst. Maar je man blijkt daar alleen maar heel onzeker van te worden.

We zijn heel verschillend, en lang niet altijd ervaren we dat als een aanvulling op elkaar. We vinden het maar lastig en begrijpen elkaar niet. Het ontbreekt ons aan begrip voor de situatie van de ander. Dat verschillend zijn lijkt een steeds groter probleem te worden voor echtparen. Een op de drie huwelijken loopt stuk, óók onder christenen. Onderlinge verschillen spelen daarin een grote rol. Botsende karakters vormen een van de belangrijkste redenen voor echtscheiding.
 
Het is daarom van groot belang dat je jezelf en je echtgenoot leert begrijpen en dat je samen over verschillen kunt praten. De DISC-methode kan daarbij helpen. DISC is een veelgebruikte methode voor een persoonlijkheidsprofiel. Persolog ontwierp samen met de EO een variant van dit profiel voor gehuwden, het DISC-partnerprofiel.
 
Wat is DISC?
De meeste kleine irritaties en grote ruzies lijken te ontstaan door verschil in het gedrag tussen jou en je partner. Maar je uiterlijke gedrag laat slechts een klein stukje zien van je persoonlijkheid: alle gevoelens, overtuigingen en behoeften die in je leven. Deze methode brengt het gedrag van mensen binnen hun omgeving in kaart. Ze geeft je persoonlijke profiel weer, waarbij er vier hoofdstijlen zijn. De afkorting DISC staat voor deze vier gedragsstijlen:
D = dominant, direct of dynamisch
I = (be)invloedend, interactief of inspirerend
S = stabiel, sociaal
C = consciëntieus, correct
 
De vier hoofdgedragsstijlen zijn weer te geven in een schema van vier kwadranten, die opgedeeld worden door twee assen:
de as extravert - introvert
de as mensgericht - taakgericht
 
Van ieder mens kan een DISC-profiel gemaakt worden. Bij iedereen zal blijken dat er iets van hem of haar in alle vier vlakken terug te vinden is. Maar meestal hebben mensen in twee van de vier kwadranten een beduidend hogere score - soms in drie, en bij uitzondering in slechts één. Het is dus vrijwel nooit zo dat iemand uitsluitend een D-, I-, S- of C-profiel heeft. Iemand kan bijvoorbeeld een hoge score voor type D hebben, gecombineerd met een hoge I. Dat heet een DI-profiel.
 
Geen hokjes
Het ‘beste’ profiel bestaat niet. Je bent zoals je geschapen bent. Uniek in je soort. Alle gedragsstijlen hebben hun kracht, maar daarnaast ook hun zwakte. Wanneer beide personen in een huwelijk hetzelfde profiel hebben, lijkt dat erg makkelijk. Je begrijpt elkaar beter en je versterkt elkaars kracht. Tegelijkertijd heb je dezelfde zwakte, maar die zal waarschijnlijk minder opvallen. Het is gemakkelijk als je beiden snel contacten legt, maar lastig als je allebei moeilijk beslissingen neemt. Het is uiteindelijk de kunst om verschillen tussen jullie een aanvulling te laten zijn. Als we dat ontdekken, kan onze relatie een veel sterker geheel worden!
Het is niet de bedoeling van deze testmethode om mensen ‘in een hokje’ te plaatsen. Het is een model, dus een weergave van de werkelijkheid en niet de werkelijkheid zelf. Daarnaast is dit een momentopname. Het profiel van mensen kan wijzigen in de loop van de tijd. Verder heeft de omgeving ook invloed op je gedrag. Zo kun je in je thuissituatie een andere gedragsstijl vertonen dan op je werk.
 
Om een goed beeld van jezelf te krijgen, kan een DISC-profiel gemaakt worden. Daar is ruim vier uur voor nodig. Daarna moet de uitslag nog goed geïnterpreteerd worden. Het opstellen van zo’n goed onderbouwd profiel duurt daardoor al snel een tot twee dagen. Maar er is ook een mini-DISC-profiel beschikbaar, die in een uur gemaakt kan worden, maar wel minder betrouwbaar is. Voor beide profielen zijn trainingen en materialen beschikbaar.
 
DISC in je huwelijk
Als we DISC toepassen op bijvoorbeeld ‘ruzies binnen een huwelijk’, dan zijn er opvallende verschillen te zien:
• Een D-vrouw zal geneigd zijn de dingen zwart-wit te stellen, ze gaat een ruzie niet uit de weg en kan heel direct en agressief zijn. Zij wil een probleem oplossen (extravert en taakgericht) en lijkt het conflict vaak te winnen.
• Een I-man houdt niet van ruzie en mijdt daarom graag het openlijke conflict. Hij zal het probleem proberen te bagatelliseren en te omzeilen, omdat hij de persoonlijke relatie erg belangrijk vindt en goed wil houden.
• Ook een S-vrouw houdt niet van agressiviteit, vijandigheid en conflicten. S-types kunnen ruzies lang laten sudderen, omdat ze het niet aandurven om een conflict op te lossen. Ze spreken zich dan ook niet zo snel uit en offeren zich liever op. Ze zijn bang om de harmonie en stabiliteit in hun relatie te verliezen.
• Een ‘echte C’ trekt zich in eerste instantie terug uit het openlijke conflict, bekijkt het (in alle rust) van verschillende kanten en zal, na verloop van tijd, een zorgvuldig opgebouwde verdediging inbrengen.
 
Als je van jezelf weet wat jouw hoofdstijl is en je kent die van je partner, dan is er al veel gewonnen. Je kunt beter verklaren waarom de ander zo reageert en je kunt gemakkelijker rekening houden met de ander. Na het opstellen van je eigen profiel krijg je beter zicht op je sterktes en zwaktes. Van daaruit is het veel gemakkelijker om te kijken naar je valkuilen (automatisch maar vaak ongezond gedrag) en je allergieën (gedrag van de ander waar je een hekel aan hebt) en zo te komen tot een lijst met uitdagingen. Als je dat met je echtgenoot bespreekt, kan daar een heel praktisch actieplan uit voortkomen. Het zal iedereen helpen beter met conflicten om te gaan.
 
Van verschil naar aanvulling
Maar het beter kennen van jezelf helpt je op veel meer terreinen. Je kunt elkaar in het huwelijk leren aanvullen. Een I-vrouw en een C-man zullen totaal verschillend tegen het aankopen van een huis aankijken. De beslissing om te verhuizen is nog niet genomen of de I-vrouw zal enthousiast makelaars opbellen, contacten leggen en ‘zomaar’ vallen voor haar droomhuis. De C-man zal niet zo snel enthousiast te krijgen zijn. Hij heeft zijn tijd nodig. Hij wil alle details onderzoeken en zal aan één bezoek niet genoeg hebben. Nadat hij een lijst met opmerkingen gemaakt heeft, komt hij met een grondig advies. Dit kan voor de nodige spanningen zorgen. De vrouw zal haar man niet enthousiast vinden en zeggen dat hij zeurt over details. De man wordt onrustig van het impulsieve gedrag van zijn vrouw.
Wanneer dit echtpaar elkaar beter begrijpt en elkaars taal gaat spreken, kan het verschil uitgroeien tot een aanvulling. De vrouw legt de contacten en de man werkt de details uit. Samen kan dit leiden tot een goede aankoopcombinatie. Maar laat deze I-vrouw de onderhandelingen niet doen. Zij zal geen zin hebben om ruzie te maken tijdens een dergelijk gesprek. De C-man zal alle details slim gebruiken om tot een betere aankoop te komen.
 
Zo zijn er veel meer voorbeelden te geven. Het kennen en begrijpen van je gedrag kan je helpen bij de opvoeding, in het omgaan met de administratie, het doen van het huishouden, het kiezen van vakanties, het samen voeren van (pastorale) gesprekken enzovoort.
 
Harmonie
We leven in een tijd waarin we vooral met onszelf bezig zijn. ,,Hoe kom ik tot mijn recht.’’ We leren niet meer zo goed om te gaan met anderen en die tot hun recht te laten komen. Maar juist dat is een diepere bedoeling die God in het huwelijk gelegd heeft. Jezelf opofferen voor de ander. Het hebben van de jezelf wegcijferende liefde (agapè) voor de ander, zoals Jezus dat gedaan heeft. Het gaat er in een christelijk huwelijk juist om de ander tot zijn of haar recht te laten komen.

Daarin is het cruciaal om de ander beter te begrijpen en daar de waarde van in te zien. DISC kan daar een handig hulpmiddel bij zijn. Het zal je meer begrip voor de ander geven en dat kan tot meer harmonie leiden. Hopelijk draagt het bij tot stabielere huwelijken. Want de gevolgen van kapotte huwelijken zijn niet te overzien. Het is de ervaring van veel echtparen dat je door een conflictueus dal ook tot een verrijking van je huwelijk kunt komen. Maar daarvoor is het wel nodig dat je jezelf en de ander echt leert kennen!

 

Dit artikel is verschenen in CV·Koers juli 2007

 

 

 

—————

Terug

Contact